Program „Czyste Powietrze” od lat pomaga Polakom w modernizacji systemów grzewczych i poprawie efektywności energetycznej budynków. Z początkiem 2025 roku czekają nas jednak istotne zmiany, które wpłyną na warunki uzyskania dotacji. Głównym celem wprowadzenia nowych zasad jest zwiększenie efektywności energetycznej budynków i ograniczenie emisji zanieczyszczeń. 

Sprawdźmy, co zmieni się od 1 stycznia 2025 r.

Obowiązkowa termomodernizacja – co to oznacza?

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązek termomodernizacji będzie kluczowym warunkiem dla beneficjentów programu „Czyste Powietrze”. Oznacza to, że każda osoba, która ubiega się o dofinansowanie na zmianę systemu ogrzewania, będzie zobligowana do przeprowadzenia kompleksowej termomodernizacji swojego domu. Termomodernizacja obejmuje poprawę izolacji budynku, co wpływa na redukcję zużycia energii i obniżenie kosztów ogrzewania.

Wprowadzenie tego wymogu jest istotnym krokiem w kierunku poprawy efektywności energetycznej domów oraz zmniejszenia emisji zanieczyszczeń. W praktyce oznacza to, że program nie będzie skupiał się tylko na wymianie źródeł ciepła, ale także na ogólnej poprawie energooszczędności budynków.

Sprawdź nowe wytyczne dla listy ZUM

Od czerwca 2024 roku w programie „Czyste Powietrze” zmieniono zasady udzielania dotacji – obejmują one wyłącznie urządzenia znajdujące się na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Na tej liście są pompy ciepła, kotły zgazowujące drewno, kotły pelletowe oraz kotły gazowe, których parametry techniczne zostały potwierdzone badaniami przeprowadzonymi w akredytowanych laboratoriach na terenie UE lub krajów należących do EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu).

Od początku 2025 r. na liście ZUM pozostaną wyłącznie pompy ciepła z parametrami technicznymi potwierdzonymi pełnymi badaniami. Oznacza to, że tylko urządzenia przebadane w akredytowanych laboratoriach będą kwalifikowały się do dofinansowania. Przed zakupem pompy ciepła beneficjenci będą również zobowiązani do przeprowadzenia audytu energetycznego budynku, co pozwoli na dobranie optymalnego rozwiązania grzewczego.

Rola operatora – rozszerzenie współpracy z gminami

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) planuje wprowadzenie nowych rozwiązań, które mają zwiększyć zaangażowanie gmin w programie „Czyste Powietrze”. Na początku 2025 roku gminy otrzymają propozycję poszerzenia swojej roli o funkcję operatora programu. Oznacza to, że gminy będą miały za zadanie prowadzić beneficjentów przez cały proces – od planowania, przez składanie wniosków, aż po rozliczanie dotacji.

Gminy-operatorzy otrzymają wyższe dofinansowanie niż standardowy ryczałt za przyjęcie wniosku, a ich rola w programie zostanie szczególnie doceniona w kolejnym rankingu gmin. Dzięki tej współpracy beneficjenci uzyskają profesjonalne wsparcie, a cały proces uzyskania dofinansowania stanie się prostszy i bardziej przejrzysty.

Co oznacza standaryzacja rozpatrywania wniosków?

W ramach ułatwienia procesu wnioskowania NFOŚiGW planuje wprowadzenie standaryzowanej umowy wykonawczej, co pozwoli na usprawnienie procesu rozpatrywania wniosków. Zamiast skupiać się na analizie szczegółowych paragrafów, organy decydujące będą mogły szybciej ocenić dane zawarte w dokumentach. To z pewnością przyspieszy proces przyznawania dotacji i usprawni procedury formalne.